Gemeenten geven groen licht voor woensdag 29 oktober als verkiezingsdatum Tweede Kamerverkiezingen

De genoemde verkiezingsdatum van 29 oktober zou voor gemeenten goed te doen zijn. Dat zegt de koepelorganisatie VNG. Het geeft gemeenten genoeg tijd om de stembusgang voor te bereiden en ook om aansluitend te kunnen beginnen met het voorbereiden van de gemeenteraadsverkiezingen. Die zijn op 18 maart 2026.

"Het is van belang dat de datum van de verkiezingen ook daadwerkelijk 29 oktober wordt en niet eerder maar ook niet later", aldus de VNG. De definitieve datum wordt waarschijnlijk later vrijdag bekend.

Het experiment met het kleinere stembiljet (A3-formaat) wordt nog niet verder uitgebouwd. Bij de Europese verkiezingen in juni 2024 werd een proef daarmee gehouden in Alphen aan den Rijn, Boekel, Borne, Midden-Delfland en Tynaarlo. Alleen deze gemeenten gaan het kleine stembiljet nu ook weer gebruiken, want "het zou verwarrend zijn voor de inwoners/kiesgerechtigden als dit nu opeens niet meer zou zijn", zegt de VNG. Om de pilot uit te breiden zou meer voorbereidingstijd nodig zijn.

Kosten

Het organiseren van nieuwe Tweede Kamerverkiezingen kost de gemeenten naar schatting 105 miljoen euro. Dat heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) berekend.

Per kiesgerechtigde hebben gemeenten 7,79 euro nodig. Vermenigvuldigd met het aantal kiesgerechtigden op 1 oktober 2023 (13.473.750) komt de VNG uit op een totaalbedrag van 104.960.512 euro.

Het precieze bedrag kan nog anders uitvallen. Sinds de vorige keer kan het aantal kiesgerechtigden zijn gestegen of gedaald en er moet nog worden geïndexeerd. Maar dat wordt pas na de verkiezingen duidelijk, zegt een woordvoerder van de VNG.

Vergoeding

Nieuwe Tweede Kamerverkiezingen zijn aan de orde sinds PVV-leider Wilders eerder deze week uit de coalitie stapte en het kabinet-Schoof viel. Als datum wordt 29 oktober genoemd.

Gemeenten krijgen elk jaar van het kabinet een bedrag voor het organiseren van verkiezingen, ongeacht het aantal verkiezingen. Ze moeten er zelf geregeld geld bijleggen. De vorige Kamerverkiezingen in 2023 werden niet vergoed, omdat het idee was dat de gemeenten genoeg geld in kas zouden hebben en er in 2025 geen verkiezingen zouden zijn. Nu die er dit jaar wel komen, gaat de VNG ervan uit dat het kabinet de kosten hiervan zal vergoeden.